Wat is een verstuikte enkel?
Een verstuikte enkel is een blessure aan de ligamenten die de botten van je been omringen en verbinden met je voet. Deze blessures treden meestal op wanneer je per ongeluk je enkel op een ongemakkelijke manier omklinkt of draait. Dit kan de ligamenten die je enkelbeenderen en gewrichten aan elkaar verbinden, uitrekken of scheuren.
Alle ligamenten in je lichaam hebben maar een beperkt bewegingsbereik en zijn dus begrensd waardoor ze je gewrichten gestabiliseerd houden. Wanneer de ligamenten rond je enkel voorbij het bewegingsbereik worden geduwd, veroorzaakt dit een verstuiking.
Bij een verstuikte enkel gaat het meestal over een blessure aan de ligamenten aan de buitenkant van je enkel.
Als je denkt dat je een verstuikte enkel hebt is het best om een bezoek te brengen aan je huisarts. Je huisarts kan de ernst van de blessure bepalen. Het kan enkele weken en zelfs maanden duren voordat een verstuikte enkel volledig is genezen.
Wat veroorzaakt een verstuikte enkel?
Een verstuiking in je enkel komt voor wanneer je voet plotseling een verkeerde draai of rolbeweging maakt waardoor je enkelgewricht uit zijn normale positie wordt gewrongen.
Tijdens het sporten of andere fysieke activiteit kan de enkel naar binnen draaien door een plotselinge of onverwachte beweging. Hierdoor rekken of scheuren één of meerdere ligamenten rond je enkel.
Het gevolg van deze plotselinge beweging kan zijn dat er zwellingen of blauwe plekken optreden. Je zal meer als waarschijnlijk ook pijn voelen wanneer je je enkel belast. Buiten je ligamenten kunnen ook je pezen, kraakbeen en bloedvaten beschadigd worden door de verstuikte enkel.
Een verstuiking komt voor op elke leeftijd. Door het sporten of wandelen op oneffen oppervlakken maar ook het dragen van de verkeerde schoenen vergroot je de kans op een verstuiking in je enkel.
Wat zijn de symptomen van een verstuikte enkel?
Bij een verstuiking kunnen volgende symptomen opgemerkt worden in je enkel::
- zwelling
- fijgevoeligheid
- blauwe plekken
- pijn
- onmogelijk om op de enkel te staan
- verkleuring van de huid
- stijfheid
Bovenstaande symptomen zijn niet noodzakelijk de oorzaak van een verstuiking. Als deze symptomen moesten optreden zonder dat je weet hebt van een verkeerde beweging dan kan je best je huisarts raadplegen want het kan zijn dat je last hebt van een andere aandoening.
Hoe behandel je een verstuikte enkel?
Uiteraard moet je bij een verstuikte enkel een behandeling opstarten om je enkel te herstellen en verder ongemak te voorkomen. Het belangrijkste is om je enkel niet te belasten terwijl je herstelt van de verstuiking.
Zelfbehandeling
bij een lichte verstuiking kan je de enkel thuis zelf verzorgen. Enkele tips die je thuis zelf kan gebruiken zijn onder andere:
- Een elastisch verband rond je enkel wikkelen om deze te ondersteunen maar zorg ervoor dat je deze niet te strak wikkelt;
- Een brace dragen die je enkel ondersteunt;
- Krukken bij noodzakelijke korte verplaatsingen (vb: toilet) zijn ook aangeraden;
- Als je pijn hebt kan je ook een vrij verkrijgbare pijnstiller nemen;
- uiteraard dien je te rusten om je enkel niet te belasten.
Zodra je je enkel verkeerd belast met als gevolg een verstuikte enkel dan kan je best onmiddellijk ijs aanbrengen om de zwelling te verminderen. Breng gedurende 3-4 keer per dag een twintigtal minuten ijs aan op de gezwollen enkel.
Het is aangeraden om je verstuikte enkel niet te belasten totdat de pijn afneemt. Bij milde verstuikingen kan dit een week tot zelfs 10 dagen duren, terwijl bij ernstige verstuikingen het enkele weken kan duren om je enkel volledig te laten genezen.
Operatie
Een operatie bij een verstuikte enkel komt niet vaak voor. Deze wordt pas uitgevoerd als de schade aan de ligamenten ernstig is en er aanwijzingen zijn voor instabiliteit.
Als de blessure na een lange periode niet verbetert door te rusten kan het zijn dat men overgaat tot verdere onderzoeken en een operatie zoals:
- Artroscopie: tijdens een artroscopie kijkt de chirurg in het gewricht om te zien of er losse bot- of kraakbeenfragmenten zijn.
- Reconstructie: voor reconstructiechirurgie zal je chirurg het gescheurde ligament met hechtingen repareren. Je specialist kan ook andere ligamenten of pezen rond je voet of enkel gebruiken om de beschadigde ligamenten te herstellen.
Het type operatie dat nodig is, hangt af van de ernst van de verstuikte enkel maar ook van je dagelijkse bezigheden. Na de operatie is revalidatie een belangrijk onderdeel van het herstelproces.
Je zal regelmatig terug naar je arts moeten en meer dan waarschijnlijk ook naar de kinesist om meer beweging in je enkel te krijgen maar ook om de spieren rond je enkel te versterken.
Afhankelijk van de ernst van de verstuikte enkel en het soort operatie kan je revalidatie weken en zelfs maanden duren.
Wat zijn de gevolgen van een verstuikte enkel?
Meestal is een verstuikte enkel niet ernstig en zal deze door de juiste zelfbehandeling volledig genezen. De tijd die je nodig hebt tot een volledig herstel hangt af van de ernst van de blessure aan je verstuikte enkel.
Uiteindelijk zal de pijn en de zwelling verdwijnen maar hou er rekening mee dat je verstuikte enkel niet zo stabiel is als gewoonlijk. Waarschijnlijk zal je kinesist bepaalde oefeningen voorstellen om de spieren rond je enkel te versterken.
Begin echter zelf niet met deze oefeningen tot je kinesist dat gezegd heeft omdat je anders de kans loopt om de blessure te verergeren.
Hoe kan ik een verstuikte enkel voorkomen?
Je kan het risico op een verstuikte enkel voorkomen door:
- je enkels intapen met een elastisch verband tijdens het sporten of andere fysieke activiteiten
- een brace dragen tijdens het sporten of wandelen
- uitvoeren van versterkende spieroefeningen
- vermijd het dragen van hoge hakken
- warm steeds op voor je gaat sporten
- draag stevig schoeisel van goede kwaliteit
- wees voorzichtig en pas je wandelstijl aan de ondergrond
- tijdens het sporten of andere fysieke activiteit stop je best als je je vermoeid begint te voelen
Ankle sprain. (n.d.). foothealthfacts.org/footankleinfo/ankle-sprain.htm Mayo Clinic Staff. (2014). Sprained ankle. mayoclinic.org/diseases-conditions/sprained-ankle/basics/definition/con-20032428 Sprained ankle. (n.d.). aofas.org/footcaremd/conditions/ailments-of-the-ankle/Pages/Sprained-Ankle.aspx Sprained ankle. (2012). orthoinfo.aaos.org/topic.cfm?topic=a00150
