Wat is Paronychia?
Paronychia is een veel voorkomende infectie die optreedt rond nagels. Het tast meestal de huid en het weefsel rond je nagel aan, wat leidt tot roodheid, zwelling, pijn en soms de vorming van etter. Er zijn twee hoofdtypen:
- Acute paronychia: Dit type paronychia ontstaat plotseling en wordt meestal veroorzaakt door bacteriële infecties. Veel voorkomende bacteriën zoals Staphylococcus aureus en Streptococcus pyogenes zijn vaak verantwoordelijk. Acute paronychia kan het gevolg zijn van lichte verwondingen aan je nagelplooi of van frequente blootstelling aan vocht, zoals veelvuldig handen wassen of nagelbijten.
- Chronische paronychia: Chronische paronychia is een langdurige aandoening die kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder schimmelinfecties, herhaalde blootstelling aan vocht of irriterende stoffen, of onderliggende aandoeningen zoals eczeem of psoriasis. In tegenstelling tot acute paronychia, die doorgaans plotseling optreedt, heeft chronische paronychia de neiging zich geleidelijk te ontwikkelen en kan deze moeilijker te behandelen zijn.
Veel voorkomende symptomen zijn roodheid, gevoeligheid, zwelling rond je nagel en de ophoping van pus (abces) als er sprake is van een bacteriële infectie. In sommige gevallen kan je nagel ook verkleuren, vervormen of loskomen van het nagelbed.
De behandeling hangt af van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Het kan bestaan uit weken met warm water, antibiotica of antischimmelmedicijnen (actueel of oraal), drainage van pus als zich een abces heeft gevormd, en het aanpakken van eventuele onderliggende aandoeningen die bijdragen aan chronische paronychia.
Als je vermoedt dat je paronychia hebt, is het essentieel om medisch advies in te winnen, vooral als de pijn pijnlijk wordt, zich verspreidt of niet verbetert met thuiszorg, omdat onbehandeld kan het tot ernstigere complicaties of chronische problemen kan leiden. Een zorgverlener kan een juiste diagnose stellen en de meest geschikte behandeling aanbevelen.
Hoe paronychia behandelen?
De behandeling van paronychia hangt af van het type (acuut of chronisch) en de ernst van de aandoening. Hier zijn enkele algemene richtlijnen voor de behandeling van paronychia:
- Warmwaterbaden: Voor zowel acute als chronische paronychia kan het nuttig zijn om de aangedane vinger of teen in warm water te weken. Dit kan de pijn verminderen, helpen bij het openen van een eventueel abces en de genezing bevorderen. Week het getroffen gebied gedurende 15-20 minuten, twee tot vier keer per dag. Een voetbad is een efficiënt hulpmiddel.
- Antibiotica of antischimmelmiddelen: Als het wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie, kan een arts antibiotica voorschrijven om de infectie te behandelen. Als het een schimmelinfectie is, kunnen antischimmelmiddelen nodig zijn. Deze medicijnen kunnen oraal worden ingenomen of lokaal op de aangedane plek worden aangebracht, afhankelijk van de ernst.
- Afvoer van pus: Als er een abces (ophoping van pus) aanwezig is, moet dit mogelijk worden afgetapt. Dit mag alleen worden uitgevoerd door een medische professional om infecties te voorkomen.
- Nagelverzorging: Het is belangrijk om je nagels kort te houden en te voorkomen dat ze ingroeien. Knip je nagels recht af en vermijd het knippen van te dicht bij de huid om letsel te voorkomen. Zorg voor goed materiaal om je nagels te knippen.
- Vermijd nagelbijten en plukken: Als het wordt veroorzaakt door gewoonten zoals nagelbijten of nagelriemplukken, is het belangrijk om deze gewoonten te vermijden om verdere irritatie te voorkomen.
- Voorkom overmatige blootstelling aan vocht: Als het wordt veroorzaakt door vocht, zoals frequente blootstelling aan water, draag dan handschoenen bij huishoudelijk werk of activiteiten waarbij de handen voortdurend nat worden.
- Behandeling van onderliggende aandoeningen: Bij chronische paronychia is het essentieel om eventuele onderliggende aandoeningen, zoals eczeem of psoriasis, te behandelen om herhaling te voorkomen.
Hoe paronychia voorkomen?
Paronychia kan soms worden voorkomen door eenvoudige voorzorgsmaatregelen te nemen en gezonde nagel- en huidverzorgingsgewoonten te volgen. Hier zijn enkele tips om het te helpen voorkomen:
- Handen en nagels schoon houden: Was je voeten regelmatig met milde zeep en water. Houd je nagels schoon door vuil en bacteriën onder de nagelranden te verwijderen met een zachte borstel.
- Droge handen: Houd je voeten droog, vooral na het wassen. Droog je handen zorgvuldig af, inclusief de ruimte tussen je tenen.
- Nagels goed knippen: Knip je nagels recht af, vermijd scherpe hoeken en zorg ervoor dat er geen scherpe randen achterblijven. Knip niet te kort, om ingegroeide nagels te voorkomen. Zorg voor goed materiaal om je nagels te knippen.
- Vermijd nagelbijten en pulken: Vermijd het bijten op je nagels of het pulken aan je nagelriemen, omdat dit de huid rond je nagels kan beschadigen en infecties kan veroorzaken.
- Nagelriemen niet te ver terugschuiven: Duw je nagelriemen niet te ver terug tijdens een zelf pedicure, omdat dit de beschermende barrière van de huid kan beschadigen.
- Hydratatie van de huid: Houd je handen en nagelriemen gehydrateerd met een milde voetcrème. Droge huid kan barsten en scheuren veroorzaken, wat de kans op infecties vergroot.
- Beschermende schoenen: Draag schoenen bij activiteiten waarbij je voeten langdurig in contact komen met water of irriterende stoffen, zoals huishoudelijk werk of tuinieren.
- Gebruik geen vuile of beschadigde pedicure instrumenten: Zorg ervoor dat alle nagelverzorgingsinstrumenten, zoals nagelknippers en vijlen, schoon en in goede staat zijn om besmetting te voorkomen.
- Verzorging van onderliggende huidaandoeningen: Als je last hebt van huidaandoeningen zoals eczeem of psoriasis, zorg er dan voor dat deze goed worden behandeld om de kans op paronychia te verminderen.
- Vermijd bijtgewoonten: Als je de gewoonte hebt om nagels te bijten of aan je nagelriemen te trekken, probeer dan manieren te vinden om deze gewoonten te doorbreken. Bijvoorbeeld door stressmanagementtechnieken toe te passen.
Het volgen van deze preventieve maatregelen kan de kans aanzienlijk verminderen, maar het is belangrijk op te merken dat niet alle gevallen kunnen worden voorkomen, vooral als er onderliggende gezondheidsproblemen zijn.
Wat zijn de oorzaken van paronychia?
Paronychia kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, meestal gerelateerd aan infecties of irritaties rond je nagels en nagelriemen. De belangrijkste oorzaken van paronychia zijn:
- Bacteriële infectie: Acute paronychia wordt vaak veroorzaakt door bacteriële infecties, meestal door bacteriën zoals Staphylococcus aureus of Streptococcus pyogenes. Deze infecties kunnen ontstaan wanneer bacteriën de huid rond je nagels binnendringen, vaak na kleine verwondingen of beschadiging van je nagelriemen, zoals nagelbijten.
- Schimmelinfectie: Soms kan het worden veroorzaakt door schimmelinfecties, zoals Candida albicans. Dit komt vaker voor bij chronische paronychia, vooral bij personen die vaak in contact komen met vocht, zoals bij huishoudelijk werk of bij het dragen van handschoenen voor langere tijd.
- Trauma of letsel: Beschadiging van je nagelriemen, zoals het te ver terugduwen van je nagelriemen, het knippen van nagels in scherpe hoeken of letsel aan je nagel of het omliggende weefsel, kan paronychia veroorzaken.
- Chemische irritatie: Het frequent in contact komen met irriterende stoffen, zoals agressieve chemicaliën of oplosmiddelen zonder beschermende handschoenen, kan de huid rond je nagels irriteren en paronychia veroorzaken.
- Onderliggende huidaandoeningen: Sommige huidaandoeningen, zoals eczeem of psoriasis, kunnen je nagelriemen en de huid rond je nagels verzwakken, waardoor ze gevoeliger worden voor infecties.
- Immunosuppressie: Een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld als gevolg van medicatie of medische aandoeningen zoals diabetes, kan het risico op infecties, inclusief paronychia, verhogen.
- Nagelbijten of nagelriemplukken: Gewoonten zoals nagelbijten en aan je nagelriemen trekken kunnen de huid rond je nagels beschadigen en de kans op infecties vergroten.
- Frequente blootstelling aan vocht: Langdurige blootstelling aan vocht, zoals bij beroepen waarbij de handen vaak in water zijn, kan de huid verweken en de kans op paronychia vergroten.
Het is belangrijk om te onthouden dat de oorzaak soms multifactorieel kan zijn, en meerdere factoren kunnen bijdragen aan het ontstaan van de aandoening. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak en kan variëren van het gebruik van antibiotica of antischimmelmiddelen tot het nemen van maatregelen om letsel en irritatie te voorkomen.
Wat zijn de symptomen van paronychia?
De symptomen van paronychia kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening, maar over het algemeen omvatten ze het volgende:
- Roodheid (erytheem): Het gebied rond je nagel of nagelriem wordt rood en geïrriteerd.
- Zwelling (oedeem): Er kan sprake zijn van zwelling in het getroffen gebied, waardoor de huid er opgezwollen uitziet.
- Pijn en gevoeligheid: Paronychia kan gepaard gaan met pijn en gevoeligheid in de buurt van je nagel of nagelriem. Dit kan variëren van mild tot ernstig.
- Warmte: Het getroffen gebied kan warm aanvoelen als gevolg van ontsteking.
- Pusvorming: In gevallen van bacteriële infectie kan er pusvorming optreden. Er kan een witte, gele, of groene afscheiding of pus zich ophopen rond je nagel of onder je nagelriem.
- Nagelveranderingen: Bij chronische paronychia kunnen er nagelveranderingen optreden, zoals verdikking, verkleuring, of misvorming van je nagel.
- Verlies van nagel: In sommige gevallen kan je nagel loskomen van je nagelbed als gevolg van de infectie.
- Jeuk: Jeuk kan voorkomen, vooral bij schimmelinfecties.
Het is belangrijk op te merken dat de symptomen kunnen variëren afhankelijk van het type paronychia (acuut of chronisch) en de oorzaak van de aandoening (bacterieel, schimmel, irritatie, enz.). Bij bacteriële paronychia is er meestal sprake van pusvorming en een snelle ontwikkeling van symptomen, terwijl schimmel paronychia zich vaak langzamer ontwikkelt en gepaard kan gaan met jeuk.
Is paronychia gevaarlijk?
Paronychia is over het algemeen geen ernstige aandoening, maar het kan pijnlijk en ongemakkelijk zijn. Of het als gevaarlijk wordt beschouwd, hangt af van verschillende factoren, zoals de oorzaak, de ernst van de infectie, en of het tijdig wordt behandeld.
Hier zijn enkele mogelijke complicaties en situaties waarin paronychia ernstiger kan worden:
- Uitbreiding van de infectie: Als een infectie in je nagelriem onbehandeld blijft of niet goed wordt behandeld, kan de infectie zich verspreiden naar aangrenzende weefsels of de bloedbaan. Dit kan leiden tot cellulitis (een huidinfectie) of systemische infecties (infecties door het hele lichaam), wat ernstiger gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
- Abcesvorming: In sommige gevallen kan het leiden tot de vorming van een abces (ophoping van pus). Een abces kan pijnlijk zijn en kan drainage vereisen om de infectie te verwijderen.
- Chronische paronychia: Als het herhaaldelijk optreedt of aanhoudt, kan het een chronisch probleem worden, wat betekent dat het regelmatig terugkeert. Dit kan je nagelgroei verstoren en aanhoudend ongemak veroorzaken.
- Onderliggende aandoeningen: Als paronychia wordt veroorzaakt door onderliggende aandoeningen zoals diabetes of een verzwakt immuunsysteem, kan het risico op ernstigere complicaties toenemen.
Over het algemeen is een vroege behandeling meestal voldoende effectief in het beheersen van de aandoening en het voorkomen van ernstigere problemen.
