Wat is plantaire fasciitis?
Plantaire fasciitis veroorzaakt pijn in de onderkant van de hiel. De plantaire fascia is een dik, webachtig ligament dat je hiel met de voorkant van je voet verbindt. Het werkt als een schokdemper en ondersteunt de voetboog, zodat je gemakkelijker kan lopen.
Plantaire fasciitis is een van de meest voorkomende orthopedische klachten. De ligamenten van je plantaire fascia ervaren veel slijtage in je dagelijkse leven. Te veel druk op je voeten kan de ligamenten beschadigen of scheuren. De fascia plantaris raakt ontstoken en de ontsteking veroorzaakt hielpijn en stijfheid.
De oorzaak van het ongemak van plantaire fasciitis is nog onduidelijk.
Wat zijn de symptomen van plantaire fasciitis?
De belangrijkste klacht van mensen met plantaire fasciitis is pijn aan de onderkant van de hiel of soms aan de onderkant van de middenvoet. Het treft meestal slechts één voet, maar het kan ook beide voeten treffen.
Pijn van plantaire fasciitis ontwikkelt zich geleidelijk in de tijd. De pijn kan dof of scherp zijn. Sommige mensen voelen een branderig gevoel of pijn aan de onderkant van je voet die zich vanaf de hiel naar buiten uitstrekt.
De pijn is ’s ochtends meestal erger als je je eerste stappen uit bed zet of als je een tijdje zit of ligt. Traplopen kan erg moeilijk zijn vanwege de stijfheid van de hiel.
Na langdurige activiteit kan de pijn oplaaien als gevolg van verhoogde irritatie of ontsteking. Mensen met plantaire fasciitis voelen meestal geen pijn tijdens de activiteit, maar eerder net na het stoppen.
Wat zijn de oorzaken van plantaire fasciitis?
Actieve mannen en vrouwen tussen de 40 en 70 jaar lopen het grootste risico om plantaire fasciitis te ontwikkelen. Het komt ook iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen die zwanger zijn, ervaren vaker “aanvallen” , vooral tijdens de late zwangerschap.
Je loopt een groter risico als je overgewicht of obesitas hebt. Dit komt door de verhoogde druk op uw plantaire fascia-ligamenten, vooral als je een plotselinge gewichtstoename hebt.
Als je een langeafstandsloper bent, is de kans groter dat je plantaire fascia-problemen krijgt. Je loopt ook risico als je een zeer actieve baan heeft waarbij je vaak staand moet werken.
Als je structurele voetproblemen hebt, zoals zeer hoge bogen of zeer platte voeten, kan je plantaire fasciitis krijgen. Strakke achillespezen, de pezen die de kuitspieren aan je hielen bevestigen, kunnen ook leiden tot pijn in de fascia plantaris. Alleen maar schoenen met zachte zolen en slechte ondersteuning van de voetboog dragen kan ook leiden tot plantaire fasciitis.
Plantaire fasciitis is meestal niet het gevolg van hielspoor. Artsen dachten vroeger dat hielspoor pijn veroorzaakte bij mensen met plantaire fasciitis.
Hoe weet je of je Plantaire fasciitis hebt?
Je arts zal je onderzoeken op gevoeligheid in je voet en de exacte locatie van de pijn trachten te bepalen. Dit om ervoor te zorgen dat de pijn niet het gevolg is van een ander voetprobleem.
Tijdens het onderzoek kunnen ze je vragen je voet te buigen terwijl ze op de plantaire fascia duwen om te zien of de pijn erger wordt als je buigt. Ze zullen ook onderzoeken of je een lichte roodheid of zwelling hebt.
Je dokter zal ook de kracht van je spieren en de zenuwen beoordelen door het testen van je onder andere je: reflexen; spierspanning; tastzin en zicht; coördinatie & balans.
Een röntgenfoto of een MRI-scan kan nodig zijn om te controleren of niets anders je hielpijn veroorzaakt, zoals een botbreuk.
Hoe Plantaire fasciitis behandelen?
Je komt al ver door zelf enkele maatregelen te nemen zoals rusten, ijs leggen, het dragen van een brace en ontstekingsremmende medicijnen (dit laatste best in samenspraak met je dokter). Dit zijn vaak de eerste manieren om plantaire fasciitis te behandelen.
Als bovenstaande zelfbehandelingen de pijn niet verlichten, kan een injectie van een corticosteroïd rechtstreeks in het beschadigde deel van het ligament helpen. Raadpleeg je huisarts of het nodig is.
Je huisarts kan met een ultrasoon apparaat de beste plaats voor de injectie te bepalen. Ze kunnen ook corticosteroïden op de huid van de hiel of de voetboog aanbrengen en vervolgens een pijnloze elektrische stroom toedienen om de steroïde door uw huid en in de spier te laten stromen.
Fysiotherapie (kinesitherapie) is een belangrijk onderdeel van de behandeling van plantaire fasciitis. Het kan helpen bij het strekken van je plantaire fascia en je achillespezen. Een fysiotherapeut kan je oefeningen laten zien om je onderbeenspieren te versterken, je staphouding te stabiliseren en de belasting van je plantaire fascia te verminderen.
Als de pijn aanhoudt en andere methoden niet werken, kan je huisarts extracorporale schokgolftherapie aanbevelen. Bij deze therapie bombarderen geluidsgolven je hiel om genezing in het ligament te stimuleren.
Als thuis- en medische behandelingen niet helpen, is een operatie de volgende optie om te overwegen.
Wanneer is een operatie nodig?
Een operatie is de meest ingrijpende oplossing. Dit wordt meestal pas gedaan in gevallen waarin de pijn ernstig is of langer dan 6 tot 12 maanden aanhoudt.
Bij een plantaire fascia-release maakt de chirurg de plantaire fascia gedeeltelijk los van het hielbot. Dit vermindert de spanning, maar verzwakt de voetboog en de volledige functie kan verloren gaan.
Als je het moeilijk vindt om uw voeten te buigen, zelfs na constant strekken, kan je specialist gastrocnemius-recessie aanbevelen. Deze operatie omvat het verlengen van de kuitspier om de enkelbeweging te vergroten en de druk op de plantaire fascia te verminderen.
Een operatie kan leiden tot chronische pijn en zenuwbeschadiging, dus deze moet alleen worden overwogen nadat je andere behandelingsopties heeft geprobeerd.
Hoe plantaire fasciitis zelf behandelen?
Het verminderen van pijn, irritatie of ontsteking in het ligamentaire fascia-plantaris is een belangrijk onderdeel van de behandeling, maar hiermee wordt de onderliggende schade aan het ligament niet aangepakt.
Ga thuis aan de slag
Een ideale thuisbehandeling omvat onder meer ijs aanbrengen gedurende 15 tot 20 minuten en dit, drie of vier keer per dag om zwelling te verminderen.
Je kan ook proberen je trainingsactiviteiten te verminderen of te wijzigen. Het gebruik van steunzolen in je schoenen, het vervangen van versleten sportschoenen en het doen van rekoefeningen kan ook helpen om de pijn te corrigeren.
Draag een nachtspalken, steunzolen of een voetbrace
Nachtspalken zijn een andere behandeling die kan helpen bij het strekken van je kuit en de voetboog. Nachtspalken zijn een soort brace die je voet in een gebogen positie houdt en de plantaire fascia en achillespees ’s nachts verlengt. Dit kan ochtendpijn en stijfheid voorkomen.
Speciale orthesen of steunzolen voor je schoenen kunnen een deel van de pijn verlichten door de druk te verdelen, en ze kunnen verdere schade aan de plantaire fascia voorkomen.
Een voetbrace kan je voet immobiliseren en de spanning verminderen terwijl de plantaire fascia geneest. Je kan de voetbrace, die eruitziet als een skischoen, verwijderen voor je het bad of douche in gaat..
Het zorgvuldig opvolgen van de aanbevelingen voor thuisbehandeling is vaak voldoende om plantaire fasciitis te genezen zonder hulp van je huisarts.
Etherische olieën
Er is weinig onderzoek gedaan naar de behandeling van plantaire fasciitis met etherische oliën. Toch suggereren sommige onderzoeken dat het gebruik van etherische oliën bij bepaalde aandoeningen pijn en ontsteking kan verminderen.
Zorg ervoor dat je de etherische olie verdunt met een massageoolie, zoals kokosolie, voordat je deze voor een massage gebruikt. Je kunt ook de stoom van de etherische olie inademen vermengd met heet water.
Omdat het onduidelijk is of plantaire fasciitis gepaard gaat met irritatie of ontsteking, kan het zijn dag het gebruik van deze essentiële oliën niet veel helpen. Als u de essentiële oliën echter correct gebruikt, kan het over het algemeen geen kwaad om ze te proberen om te zien of je enig resultaat behaald.
Of het nu helpt of niet dankzij deze oliën ga jij je sowieso ontspannen voelen en een ontspannen gevoel is goed voor je volledig lichaam, dus ook je voeten.
Hoe plantaire fasciitis voorkomen?
Door een paar veranderingen in je levensstijl, kan je plantaire fasciitis voorkomen.
Draag schoenen met een goede ondersteuning van de voetboog en vervang je sportschoenen regelmatig. Als je veel gaat lopen, is 500 km ongeveer de limiet voor elk paar schoenen.
Integreer low-impact oefeningen in uw routine, zoals zwemmen of fietsen. Vermijd overbelasting van uw plantaire fascia door zeer vaak te rennen. Zorg ervoor dat je stretching oefeningen uitvoert van je kuiten, achillespees en fascia plantaris voordat je gaat trainen.
Doe je best om op een gezond gewicht te blijven. Als je overgewicht hebt, probeer dan af te vallen om de druk op uw plantaire fascia te verminderen.
Hoe herstellen van plantaire fasciitis?
Voor de meeste mensen verbetert plantaire fasciitis binnen een paar maanden na deze zelf te behandelen.
Je kan ook je plantaire fascia helpen herstellen door je voet met tape te stabiliseren. Dit beperkt de hoeveelheid die het ligament kan bewegen. Je kan kinesiologietape gebruiken. Het kan enige oefening vergen, maar na een tijdje kan je je voet zelf intapen en het herstelproces ondersteunen.
Kunnen kinderen plantaire fasciitis krijgen?
Kinderen kunnen, net als volwassenen, plantaire fasciitis ontwikkelen door overmatig gebruik van het ligament of door het dragen van oude of niet-ondersteunende schoenen. Omdat de aandoening in de loop van de tijd kan verslechteren, is het belangrijk om je huisarts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.
Leg ijs op de hiel van je kind om irritatie of ontsteking te verminderen. Zorg ervoor dat je kind rust en vermijdt langdurig lopen, springen en staan om zijn/haar voet te helpen genezen.
Wanneer je kind terugkeert naar zijn/haar dagelijks (sport)activiteiten, herinner je kind dan eraan om opwarmingsoefeningen en rekoefeningen te doen om te voorkomen dat het probleem terugkeert. Je moet ook controleren of ze goed passende, ondersteunende schoenen dragen.
De hielpijn van je kind kan ook een andere aandoening zijn, zoals achillespeesontsteking of een breuk.
Wat zijn de complicaties van plantaire fasciitis?
Je kan chronische hielpijn krijgen als je de aandoening negeert. Dit kan de manier waarop je stapt veranderen en letsel veroorzaken aan je: benen; knieën; heupen enz…
Steroïde injecties en sommige andere behandelingen kunnen het ligament van de fascia plantaris verzwakken en een mogelijke breuk van het ligament veroorzaken.
Een operatie brengt het risico van bloeding, infectie en reacties op anesthesie met zich mee. Het losscheuren van plantaire fascia kan ook veranderingen in je voet en zenuwbeschadiging veroorzaken. Gastrocnemius-recessieoperaties kunnen ook zenuwbeschadiging veroorzaken.
Samenvatting
De meeste mensen hebben geen operatie nodig om de pijn van plantaire fasciitis te verlichten. In plaats daarvan verbetert hun toestand door fysiotherapie, thuisbehandelingen en medische behandelingen. De behandeling kan echter enkele maanden tot 2 jaar duren om uw symptomen te verbeteren.
