Wat zijn platvoeten?
Platvoeten is een aandoening waarbij je helemaal of gedeeltelijk is ingestort, waardoor je voet plat op de grond rust. In plaats van dat je voetboog omhoog komt en een boogvormige structuur heeft, heeft je voet de vorm van een platte zool.
In sommige gevallen is platvoeten een normale variatie in je voetstructuur en kan het geen symptomen veroorzaken of behandeling nodig hebben. Bij anderen kan het echter leiden tot pijn en ongemak in de voeten, enkels, knieën of heupen, vooral tijdens activiteiten zoals wandelen of hardlopen.
Platvoeten kunnen worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder erfelijkheid, spieraandoeningen, letsel, artritis, overgewicht en verkeerd schoeisel. De behandeling van platvoeten kan variëren van conservatieve maatregelen zoals het dragen van ondersteunende schoenen en inlegzolen tot fysiotherapie of, in ernstige gevallen, chirurgie.
Als je er last van hebt, hebben je voeten een afwijkende boog als je staat. Als je veel actief bent kan dit kan pijn veroorzaken .
De aandoening wordt “pes planus” of gevallen bogen genoemd. Het is normaal bij zuigelingen en verdwijnt meestal tussen het 2de en 3de levensjaar, als de ligamenten en pezen in de voet en het been strakker worden. Het hebben van platvoeten als kind is zelden ernstig, maar het kan tot in de volwassenheid blijven bestaan.
Naar schatting 8 procent van de volwassenen van 21 jaar en ouder heeft er last van.
In sommige gevallen worden ze veroorzaakt door blessures of ziekte, waardoor problemen ontstaan met:
- Wandelen
- Lopen
- Lang rechtstaan
Welk soorten platvoeten zijn er?
Soepele platvoeten
Soepele platvoeten zijn het meest voorkomende type. De bogen in je voeten verschijnen alleen wanneer je ze van de grond tilt, en vervolgens je voetzolen terug volledig op de grond plaatst.
Dit type begint in de kindertijd en veroorzaakt meestal geen pijn.
Strakke achillespees
Je achillespees verbindt je hielbeen met je kuitspier. Als het te strak zit, kan je pijn ervaren tijdens het wandelen en lopen. Deze toestand zorgt ervoor dat de hiel voortijdig omhoog gaat als je loopt of rent.
Achterste tibiale peesdisfunctie
Dit type wordt op volwassen leeftijd verkregen wanneer de pees die je kuitspier met de binnenkant van je enkel verbindt, gewond, gezwollen of gescheurd is.
Als je voetboog niet de ondersteuning krijgt die hij nodig heeft, heb je pijn aan de binnenkant van je voet en enkel, maar ook aan de buitenkant van de enkel.
Afhankelijk van de oorzaak kunt je de aandoening aan één of beide voeten hebben.
Hoe platvoeten behandelen?
Het ondersteunen van je voeten is meestal een eerste stap bij het behandelen van de aandoening. Je specialist kan je aanraden orthesen te dragen, dit zijn inzetstukken die in je schoenen worden geplaatst om je voeten te ondersteunen. Voor kinderen kunnen ze speciale schoenen of hielkappen voorschrijven totdat hun voeten volledig zijn gevormd.
Enkele veranderen in je dagelijks leven kan het verminderen van pijn door platvoeten bevorderen. Je specialist kan bijvoorbeeld een dieet- en trainingsprogramma aanbevelen om je gewicht te beheersen om zo de druk op je voeten te verminderen. Ze kunnen ook aanbevelen om gedurende langere tijd niet te staan of te lopen.
Afhankelijk van de oorzaak kan je last hebben van pijn en ontstekingen. Je specialist kan medicijnen voorschrijven om het ongemak van deze symptomen te verminderen. Niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen kunnen immers zwelling en pijn verlichten.
In ernstigere gevallen kan een operatie een optie maar is meestal het laatste redmiddel. Je specialist kan een boog in je voeten maken, pezen repareren of je botten en gewrichten versmelten. Als je achillespees te kort is, kan de chirurg deze verlengen om je pijn te verminderen.
Wat zijn de oorzaken van platvoeten?
Er zijn verschillende oorzaken, waaronder:
- Erfelijkheid: Platvoeten kunnen worden veroorzaakt door genetische factoren die worden doorgegeven van ouders op kinderen.
- Spieraandoeningen: Spieraandoeningen zoals spierdystrofie of cerebrale parese kunnen leiden tot platvoeten.
- Letsel: Letsel aan de voet, zoals een verstuiking of breuk, kan de voetboog beschadigen en platvoeten veroorzaken.
- Artritis: Artritis kan leiden tot platvoeten door het beschadigen van de gewrichten in de voet.
- Overgewicht: Overgewicht kan extra druk uitoefenen op de voeten en kan de voetboog verzwakken of instorten.
- Verkeerd schoeisel: Het dragen van slecht passende schoenen zonder voldoende ondersteuning kan de voetboog verzwakken en platvoeten veroorzaken.
- Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap kan het gewicht van de foetus extra druk uitoefenen op de voeten en kan dit leiden tot platvoeten.
Wie loopt een risico op platvoeten?
Je hebt meer kans als de aandoening in je familie voorkomt. Als je zeer atletisch en lichamelijk actief bent, is het risico groter vanwege de kans op voet- en enkelblessures.
Ouderen die vatbaar zijn voor vallen of lichamelijk letsel, lopen ook meer risico. Mensen met ziekten die de spieren aantasten – bijvoorbeeld hersenverlamming – hebben ook een verhoogd risico.
Andere risicofactoren zijn onder meer obesitas, hypertensie en diabetes.
Wat zijn de symptomen van platvoeten?
Symptomen kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van de aandoening. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen:
- Vermoeide voeten na lang staan of lopen.
Pijn of stijfheid in de voet, enkels, kuiten of benen. - Overpronatie, wat betekent dat de voet naar binnen kantelt tijdens het lopen of rennen.
- Moeite hebben met het dragen van schoenen die geen ondersteuning bieden.
- Zwelling in de binnenkant van de enkel.
- Platte voetboog, waarbij de voet de grond raakt met de hele zool.
Als platvoeten niet worden behandeld, kunnen ze leiden tot andere problemen zoals been-, heup- en rugpijn. Raadpleeg een arts als u denkt dat je platvoeten hebtt of als je last hebt van de bovengenoemde symptomen.
Wanneer een specialist raadplegen?
Als je voetpijn hebt of als je voeten problemen veroorzaken bij het wandelen en lopen, raadpleeg dan je huisarts of podoloog.
Om het probleem te diagnosticeren, zijn enkele tests vereist. Je specialist zal zoeken naar een boog in uw voeten terwijl u op uw tenen staat. Als er een boog bestaat, zijn het mogelijk geen platvoeten die uw voetpijn veroorzaken. Specialist zal ook kijken naar buiging in uw enkel.
Als ke problemen heeft met het buigen van je voet of als er geen voetboog verschijnt, kan de specialist meer tests uitvoeren, zoals een röntgenfoto van de voet of een scan om de botten en pezen in je voeten te onderzoeken.
