Wat is perifere neuropathie?
Perifere neuropathie, ook wel perifere zenuwbeschadiging genoemd, is een aandoening die optreedt als gevolg van schade aan de perifere zenuwen. De perifere zenuwen bevinden zich buiten je hersenen en je ruggenmerg en zijn verantwoordelijk voor het verzenden van sensorische informatie (zoals pijn, tast en temperatuur) vanuit je lichaam naar je hersenen en sturen signalen van je hersenen naar de spieren om bewegingen uit te voeren.
Er zijn verschillende oorzaken van perifere neuropathie, waaronder diabetes, infecties, trauma, auto-immuunziekten, genetische aandoeningen, blootstelling aan giftige stoffen en bepaalde medicijnen. De schade aan de zenuwen kan leiden tot symptomen zoals gevoelloosheid, tintelingen, brandende pijn, spierzwakte en coördinatieproblemen. Deze symptomen treden meestal op in je handen en voeten, maar kunnen zich ook verspreiden naar andere delen van het lichaam.
De behandeling van perifere neuropathie is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan verschillende benaderingen omvatten. Het beheersen van de onderliggende aandoening, het verlichten van pijn en het verbeteren van de symptomen staan meestal centraal. Dit kan worden bereikt met medicatie om pijn te verminderen, fysiotherapie om je spierkracht en het evenwicht te verbeteren, en levensstijlaanpassingen zoals het vermijden van blootstelling aan giftige stoffen of het handhaven van een goede bloedsuikerspiegel bij diabetespatiënten.
Het is belangrijk om je huisarts te raadplegen als je symptomen van perifere neuropathie ervaart, omdat een vroegtijdige diagnose en behandeling het risico op verdere zenuwschade kunnen verminderen en de symptomen kunnen verlichten.
Wat is perifere neuropathie in de voeten?
Perifere neuropathie die specifiek je voeten treft, wordt vaak aangeduid als perifere neuropathie van de voeten of diabetische perifere neuropathie (indien veroorzaakt door diabetes). Deze aandoening kan echter ook optreden als gevolg van andere oorzaken, zoals traumatisch letsel, infecties, genetische factoren of blootstelling aan giftige stoffen.
Symptomen van perifere neuropathie in je voeten kunnen variëren, maar vaak ervaren personen:
- Gevoelloosheid: Een verminderd of veranderd gevoel in de voeten is een veelvoorkomend symptoom. Dit kan leiden tot problemen bij het waarnemen van pijn, temperatuurveranderingen of aanrakingen.
- Tintelingen en prikkelingen: Patiënten kunnen een gevoel van tintelingen, prikkelingen of een “doof” gevoel in hun voeten ervaren.
- Brandende pijn: Sommige mensen ervaren een aanhoudende, brandende pijn in de voeten, die vaak erger wordt tijdens de nacht.
- Verminderde spierkracht en coördinatie: De spieren in de voeten kunnen verzwakken, wat leidt tot moeilijkheden bij het uitvoeren van taken zoals lopen of het evenwicht bewaren.
- Veranderingen in de voetstructuur: Perifere neuropathie kan ook leiden tot veranderingen in de voetstructuur, zoals het ontstaan van voetdeformaties of ulcera (zweren).
Behandeling van perifere neuropathie in je voeten richt zich op het beheersen van symptomen, het vertragen van de progressie van de zenuwschade en het voorkomen van complicaties. Dit kan onder meer het gebruik van medicatie om je pijn te verlichten, fysiotherapie om je spierkracht en balans te verbeteren, het dragen van speciale schoenen om drukplekken te verminderen en het handhaven van een goede bloedsuikerspiegel bij diabetespatiënten om verdere zenuwbeschadiging te voorkomen.
Het is belangrijk om een arts te raadplegen als je symptomen van perifere neuropathie in de voeten ervaart, omdat een vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen helpen om verdere complicaties te voorkomen en de levenskwaliteit te verbeteren.
Wat zijn de symptomen van perifere neuropathie?
- Gevoelloosheid: Verminderd gevoel of gevoelloosheid in de getroffen gebieden, zoals je handen, voeten, armen of benen.
- Tintelingen en prikkelingen: Een gevoel van tintelingen, prikkelingen, “spelden en naalden” of een kriebelend gevoel in de getroffen gebieden.
- Brandende pijn: Een aanhoudende, brandende pijn die kan variëren in intensiteit en vaak erger wordt ’s nachts.
- Scherpe of stekende pijn: Periodieke scherpe, stekende of elektrische pijnscheuten in de getroffen zenuwgebieden.
- Spierzwakte: Verzwakte spieren en verminderde spierkracht, wat kan leiden tot problemen bij het uitvoeren van je dagelijkse activiteiten.
- Verminderde coördinatie: Problemen met je evenwicht en coördinatie, waardoor het risico op vallen toeneemt.
- Spierkrampen: Onwillekeurige samentrekkingen of spasmen van je spieren in de getroffen gebieden.
- Gevoeligheid voor aanraking: Overgevoeligheid voor lichte aanraking, waardoor zelfs een lichte aanraking pijnlijk kan zijn.
- Veranderingen in de huid: Veranderingen in de huidtextuur, zoals dunner worden van je huid, verkleuring, droogheid of glanzende huid.
- Problemen met je spijsvertering en urinewegen: Perifere neuropathie kan ook symptomen veroorzaken zoals maag- en darmproblemen, zoals misselijkheid, braken, diarree of obstipatie, en problemen met de controle over je blaas en darmen.
Wat zijn de oorzaken van perifere neuropathie?
- Diabetes: Diabetische neuropathie is een veelvoorkomende oorzaak van perifere neuropathie. Langdurig hoge bloedsuikerspiegels beschadigen je zenuwen.
- Infecties: Infectieziekten zoals herpes zoster (gordelroos), HIV/AIDS, de ziekte van Lyme, lepra en hepatitis kunnen leiden tot perifere neuropathie.
- Trauma en letsel: Fysiek letsel, zoals fracturen, verwondingen of compressie van zenuwen als gevolg van ongevallen, kan perifere neuropathie veroorzaken.
- Auto-immuunziekten: Auto-immuunziekten zoals het Guillain-Barré-syndroom, systemische lupus erythematosus (SLE) en reumatoïde artritis kunnen je immuunsysteem aantasten en perifere neuropathie veroorzaken.
- Medicijnen: Sommige medicijnen, zoals chemotherapie-medicijnen, antiretrovirale geneesmiddelen voor de behandeling van HIV/AIDS, bepaalde antibiotica en medicijnen tegen epilepsie, kunnen perifere neuropathie als bijwerking hebben.
- Alcoholmisbruik: Langdurig en overmatig alcoholgebruik kan leiden tot perifere neuropathie.
- Toxische stoffen: Blootstelling aan bepaalde toxische stoffen zoals zware metalen, industriële chemicaliën, oplosmiddelen en pesticiden kan perifere neuropathie veroorzaken.
- Voedingsdeficiënties: Tekorten aan bepaalde voedingsstoffen, zoals vitamine B12, vitamine B1 (thiamine), vitamine B6 en vitamine E, kunnen de aandoening veroorzaken.
- Nieraandoeningen: Nierziekten, zoals nierfalen, kunnen leiden tot een ophoping van giftige stoffen in het lichaam, wat op zijn beurt perifere neuropathie kan veroorzaken.
- Genetische aandoeningen: Sommige genetische aandoeningen, zoals de ziekte van Charcot-Marie-Tooth en familiaire amyloïde polyneuropathie, zijn erfelijke oorzaken.
Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen met perifere neuropathie alle symptomen zal ervaren. De symptomen kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de zenuwbeschadiging
Wat zijn de behandelingen van perifere neuropathie?
Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar voor perifere neuropathie, afhankelijk van de onderliggende oorzaak, de ernst van de symptomen en de individuele behoeften van de patiënt. Hier zijn 10 mogelijke behandelingen die kunnen worden gebruikt:
- Medicatie: Verschillende medicijnen kunnen worden voorgeschreven om symptomen zoals pijn, tintelingen en brandende sensaties te verlichten. Voorbeelden zijn pijnstillers, zoals opioïden, anticonvulsiva, zoals gabapentine of pregabaline, en bepaalde antidepressiva, zoals tricyclische antidepressiva of serotonine-noradrenaline-heropnameremmers (SNRI’s).
- Fysiotherapie: Gerichte fysiotherapie kan je helpen bij het verbeteren van je spierkracht, coördinatie en evenwicht. Dit kan onder andere oefeningen, stretching, balanstraining en fysieke activiteit omvatten.
- Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS): TENS is een methode waarbij elektrische impulsen via elektroden op je huid worden toegepast om pijn te verminderen en je zenuwfunctie te stimuleren.
- Transcutane magnetische zenuwstimulatie (TMNS): TMNS maakt gebruik van magnetische velden om zenuwstimulatie te bieden en jr pijn te verminderen.
- Veranderingen in levensstijl: Het aanpassen van bepaalde levensstijlfactoren kan helpen om symptomen te verminderen. Bijvoorbeeld het handhaven van een gezond gewicht, het vermijden van alcohol en roken, en het volgen van een evenwichtig dieet.
- Voetverzorging: Regelmatige voetverzorging en het dragen van comfortabele, goed passende schoenen kunnen helpen om complicaties zoals voetulcera te voorkomen.
- Tegengaan van onderliggende oorzaken: Als perifere neuropathie wordt veroorzaakt door een specifieke aandoening, zoals diabetes of een auto-immuunziekte, kan het beheersen van die onderliggende aandoening helpen om de neuropathie te verminderen of verdere progressie te voorkomen.
- Acupunctuur: Acupunctuur, een traditionele Chinese geneeskunde, maakt gebruik van dunne naalden die op specifieke punten in je lichaam worden ingebracht om je pijn te verminderen en je zenuwfunctie te bevorderen.
- Supplementen: Bepaalde supplementen, zoals vitamine B12, alfa-liponzuur en acetyl-L-carnitine, kunnen helpen bij het verbeteren van je zenuwgeleiding en het verminderen van symptomen.
- Zenuwstimulatoren en chirurgie: In ernstige gevallen van perifere neuropathie kan een implanteerbare zenuwstimulator of chirurgische decompressie van je zenuwen worden overwogen.
Is perifere neuropathie gevaarlijk?
Perifere neuropathie kan verschillende gradaties van ernst hebben, afhankelijk van de oorzaak, de progressie en de individuele situatie. In sommige gevallen kan het mild zijn en weinig impact hebben op je dagelijks leven, terwijl het in andere gevallen ernstig kan zijn en significante hinder kan veroorzaken.
Hoewel perifere neuropathie zelf geen levensbedreigende aandoening is, kan het ernstige complicaties met zich meebrengen. Onbehandelde of ongecontroleerde neuropathie kan leiden tot verminderde gevoeligheid, waardoor je risico op verwondingen en infecties toeneemt. Als gevolg hiervan kunnen niet-opgemerkte wonden of zweren leiden tot ernstige infecties en zelfs tot amputatie in ernstige gevallen.
Daarnaast kan perifere neuropathie ook gepaard gaan met chronische pijn, verminderde spierkracht en coördinatie, evenwichtsproblemen en problemen met de spijsvertering en urinewegen. Deze symptomen kunnen je levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloeden en jet dagelijks functioneren bemoeilijken.
Het is dus belangrijk om perifere neuropathie serieus te nemen en tijdig medische hulp te zoeken. Een juiste diagnose en passende behandelingen kunnen helpen de symptomen te beheersen, verdere progressie te voorkomen en complicaties te verminderen.
