Wat zijn spataders?
Spataders (ook wel varices genoemd) zijn gezwollen, kronkelige en uitgezette aderen die meestal blauw of paarsachtig van kleur zijn. Ze komen vaak voor in de benen en kunnen pijnlijk of ongemakkelijk aanvoelen, vooral na langdurig staan of zitten.
Ze worden veroorzaakt door een abnormale ophoping van bloed in de aderen, waardoor de wanden van de aderen worden uitgerekt en de kleppen die het bloed normaal gesproken terug naar het hart moeten laten stromen, niet meer goed functioneren. Dit kan leiden tot een vertraagde bloedstroom en een verhoogde druk in de aderen, wat op zijn beurt kan leiden tot de vorming van spataders.
Hoewel ze meestal niet ernstig zijn en geen behandeling vereisen, kunnen ze in sommige gevallen leiden tot complicaties zoals bloedstolsels, huidzweren en bloedingen.
Zijn spataders in je voeten mogelijk?
Spataders in je voeten zijn relatief zeldzaam, omdat de aderen in je voeten meestal te klein zijn om zich op te hopen en uit te zetten. In plaats daarvan komen ze meestal voor in de grotere aderen van de benen.
Er zijn echter wel enkele aderaandoeningen die in je voeten kunnen voorkomen en vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken. Zo kan bijvoorbeeld een aandoening genaamd diepe veneuze trombose (DVT) leiden tot zwelling, pijn en ongemak in je voeten. Dit wordt veroorzaakt door een bloedstolsel dat zich vormt in een diepe ader in het been en de bloedstroom belemmert.
Andere aandoeningen die kunnen leiden tot symptomen in je voeten zijn bijvoorbeeld spataderen in de enkels en voeten, veneuze insufficiëntie en lymfoedeem.
Welke voetproblemen bij spataders?
Ze kunnen verschillende voetproblemen veroorzaken, waaronder:
- Zwelling: Ze kunnen leiden tot vochtophoping in je voeten en enkels, waardoor zwelling ontstaat. Dit kan leiden tot ongemak en pijn.
- Krampen: Personen met spataders kunnen last hebben van krampen in je voeten, vooral ’s nachts.
- Vermoeide en zware voeten: Omdat de bloedcirculatie in de benen en voeten verstoord is, kunnen je voeten vermoeid en zwaar aanvoelen, vooral na langdurig staan of zitten.
- Huidveranderingen: Ze kunnen leiden tot huidveranderingen, zoals verkleuring, verdikking of verharding van de huid op je voeten en enkels.
- Wonden: In sommige gevallen kunnen spataders leiden tot open wonden op je voeten en enkels, vooral bij personen met een slechte doorbloeding.
Wat zijn de oorzaken van spataders?
Ze worden veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder:
- Erfelijkheid: Spataders kunnen worden veroorzaakt door een genetische aanleg, waarbij de kleppen in de aderen minder efficiënt werken en bloed zich kan ophopen in de aderen.
- Leeftijd: Naarmate we ouder worden, worden de aderwanden zwakker en verliezen de kleppen in de aderen hun efficiëntie, waardoor spataders kunnen ontstaan.
- Geslacht: Vrouwen hebben meer kans op spataders dan mannen, omdat vrouwelijke hormonen de aderwanden en kleppen kunnen verzwakken.
- Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap neemt de druk op de aderen in het bekken en de benen toe, waardoor spataders kunnen ontstaan.
- Overgewicht: Overgewicht kan leiden tot een verhoogde druk op de aderen, waardoor spataders kunnen ontstaan.
- Langdurig staan of zitten: Als je lange tijd in dezelfde positie blijft staan of zitten, kan de bloedcirculatie worden belemmerd, waardoor spataders kunnen ontstaan.
Hoe spataders voorkomen?
Er zijn verschillende stappen die je kunt nemen om zete voorkomen of de ontwikkeling ervan te vertragen:
- Beweeg regelmatig: Door regelmatig te bewegen, zoals wandelen, fietsen of zwemmen, wordt de bloedcirculatie bevorderd en de spieren in de benen en voeten versterkt, waardoor de druk op de aderen wordt verminderd.
- Houd je gewicht op peil: Overgewicht kan leiden tot extra druk op de aderen, dus het handhaven van een gezond gewicht kan helpen om spataders te voorkomen.
- Draag comfortabele schoenen en kleding: Strakke kleding of schoenen met hoge hakken kunnen de bloedcirculatie belemmeren en bijdragen aan de ontwikkeling van spataders. Kies daarom comfortabele schoenen en kleding die niet knellen.
- Vermijd langdurig zitten of staan: Als je langere tijd in dezelfde positie blijft, kan dit de bloedcirculatie belemmeren. Probeer regelmatig te bewegen en oefeningen te doen om de spieren in je benen te stimuleren.
- Vermijd te strakke kleding: Draag geen strakke kleding, zoals strakke broeken, die de bloedcirculatie kunnen belemmeren.
- Leg je voeten omhoog: Leg je voeten regelmatig omhoog om de bloedcirculatie te bevorderen en de druk op je aderen te verminderen.
- Behandel andere aandoeningen: Aandoeningen zoals diabetes en hoge bloeddruk kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van spataders. Het is belangrijk om deze aandoeningen te behandelen om het risico op spataders te verminderen.
- Draag compressiesokken: Het dragen van compressiesokken kan helpen om de druk op de aderen te verminderen en de bloedcirculatie te verbeteren.
- Eet een gezond dieet: Een dieet rijk aan vezels en antioxidanten kan helpen om ontstekingen te verminderen en de bloedvaten gezond te houden.
Hoe spataders behandelen?
De behandeling van spataders hangt af van de ernst van de aandoening en de symptomen die je ervaart. Hier zijn enkele mogelijke behandelingen:
- Compressietherapie: Dit houdt in dat je een steunkous of -verband draagt om de druk op de aderen te verminderen en de bloedcirculatie te bevorderen.
- Sclerotherapie: Dit is een behandeling waarbij een chemische oplossing in de spatader wordt geïnjecteerd om de ader te laten krimpen en te sluiten.
- Endoveneuze laserbehandeling: Dit is een behandeling waarbij een laser wordt gebruikt om de ader van binnenuit te sluiten.
- Stripping: Dit is een chirurgische ingreep waarbij de aangetaste ader wordt verwijderd.
- Ambulante flebectomie: Dit is een minimaal invasieve procedure waarbij kleine incisies worden gemaakt om de aangetaste aderen te verwijderen.
- Radiofrequente ablatie: Dit is een behandeling waarbij een katheter wordt ingebracht en radiofrequente energie wordt gebruikt om de ader te sluiten.
